×

Image filter options
Mae’r wefan hon yn newydd a dal yn cael ei datblygu.
Gweithiau Celf Themâu
Projectau ac Arddangosfeydd Erthyglau Cynfas Dysgu
Amdanom Ni Cysylltwch â ni
En
Gweithiau Celf Themâu Projectau ac Arddangosfeydd Erthyglau Cynfas Dysgu Amdanom Ni Cysylltwch â ni
Nôl i Ganlyniadau Gwaith Celf Blaenorol Gwaith Celf Nesaf

The Blind Welsh Harper

PARRY, John Orlando

The Blind Welsh Harper
Delwedd: Trwy ganiatâd Amgueddfa Cymru
 Chwyddo  

Mae telynor dall tlawd yn eistedd ar fainc, ei delyn yn pwyso yn erbyn ei ysgwydd chwith, ci wrth ei ochr. Wedi'u gwasgaru o'i amgylch mae rhywfaint o eiddo: ffon gerdded, pâr o fenig, a dau fath o ebill i diwnio’r delyn. Mae poster wedi'i rolio dan y fainc yn awgrymu ei fod yn cystadlu, neu wedi bod yn cystadlu, mewn Eisteddfod. Mae telyn fechan wedi'i phinio i'w siaced. Roedd y rhain weithiau'n cael eu rhoi fel gwobrau yn yr Eisteddfod ar gyfer perfformiadau ar y delyn. Wrth ei ochr ar y fainc mae jwg cwrw o grochenwaith caled a elwir yn 'jwg hela' gan eu bod yn aml yn cael eu haddurno â golygfeydd hela gwledig. Mae’r jwg yn awgrymu dathliadau - er nad yw'r telynor yma yn edrych yn llawen iawn! Roedd telynau'n aml yn cael eu canu mewn tafarndai, yn yr awyr agored, ac mewn eisteddfodau fel cyfeiliant ar gyfer dawnsio, canu ac adrodd. Ond erbyn y 19eg ganrif, roedd y delyn deires yn llai poblogaidd, er i Arglwyddes Llanofer ac eraill geisio adfywio'r traddodiad.⁠ ⁠ Roedd rhai pobl yn beio anghydffurfwyr piwritanaidd am y dirywiad ym mhoblogrwydd y delyn, am iddynt lywio pobl i ffwrdd o bleserau synhwyraidd 'pechadurus' fel cerddoriaeth a dawnsio. Yn 1802, ysgrifennodd Edward Jones 'mae Cymru, a oedd yn un o wledydd hapusaf y byd gynt, ar ei ffordd i fod y diflasaf'. Canu'r delyn oedd un o'r ychydig opsiynau ar gael i bobl ddall adeg hynny. Tua 1823, sefydlwyd cymdeithas yn Aberhonddu i ddysgu bechgyn dall i ganu'r delyn deires. Roedd hyn yn ymgais i adfywio traddodiad y delyn deires, yn ogystal ag ymgais i roi modd i bobl ddall gynnal eu hunain. Ond tlawd a fu llawer o delynorion dall. Mae hyn yn bwydo mewn i gysylltiadau ystrydebol rhwng dallineb a thlodi, dirywiad cymdeithasol a cholled. O dan y llun, mae dyfyniad o Caniad y Gog i Feirionydd, alaw werin boblogaidd gan y bardd Lewis Morris (Llewelyn Ddu o Fôn). ⁠⁠ Ar waelod y dudalen mae'r geiriau 'Telyn Fwyn Cymru', wedi'u hysgrifennu yn yr wyddor farddol a ddyfeisiwyd gan Iolo Morganwg. Roedd yr artist John Orlando Parry hefyd yn gerddor, ac yn ddigrifwr poblogaidd. Wedi'i annog gan ei dad, John Parry (Bardd Alaw), roedd hefyd wedi dysgu i ganu'r delyn. Cyfrannodd y ddau ddyn lawer at fywyd diwylliannol Cymreig ac roeddent yn gefnogwyr brwd o'r Eisteddfod. Yn 1838, cyhoeddodd Bardd Alaw lyfr, The Welsh Harper. ⁠⁠Mae'n bosibl y bwriadwyd y braslun hwn fel llun ar gyfer y llyfr, er nad aeth y dyluniad i'r wasg.

Mae'r wefan hon yn tynnu ar ddata casgliadau hŷn. Rydyn ni'n cydnabod y gall peth o'r wybodaeth fod wedi dyddio neu'n gwahaniaethu, ac yn gweithio i ddiweddaru ein cofnodion. Os oes gennych gwestiwn neu sylw ar ddarn o gelf, cysylltwch â ni.

Datganiad hawlfraint wedi'i ddarparu gan Amgueddfa Cymru

Manylion


Collection

Amgueddfa Cymru

Rhif yr Eitem

NMW A 3406

Creu/Cynhyrchu

PARRY, John Orlando

Techneg

Watercolour, ink with gum on paper laid on linen

Deunydd

Watercolour
Ink
Gum
Paper
Linen

Lleoliad

In store
Mwy

Tags


  • Anifeiliaid A Phlanhigion
  • Celf Gain
  • Celfyddydau Ac Adloniant
  • Cerddor
  • Ci
  • Darlun
  • Dyn
  • Gweithiau Ar Bapur
  • Hunaniaeth
  • Parry, John Orlando
  • Pobl
  • Pobl Ag Anabledd
  • Portread
  • Telyn

Rhannu


Mwy fel hyn


Amgueddfa Cymru
John Parry Playing the Harp
John Parry playing the harp
PARRY, William
© Amgueddfa Cymru
Amgueddfa Cymru
John Parry Playing the Harp
John Parry playing the harp
PARRY, William
© Amgueddfa Cymru
Amgueddfa Cymru
Y Telynor Dall, John Parry (bu f.1782)
PARRY, William
Trwy ganiatâd Amgueddfa Cymru
Amgueddfa Cymru
Caneuon Ceiriog detholiad
Caneuon Ceiriog detholiad
MAYNARD, R.A.
BRAY, H.W.
© R.A. Maynard/Amgueddfa Cymru
Amgueddfa Cymru
Peasants Singing with Blind Harpist, John Smith
IBBETSON, Julius Caesar
Trwy ganiatâd Amgueddfa Cymru
Amgueddfa Cymru
Rydyn ni’n gweithio ar ryddhau’r ddelwedd hon.
Tom Bryant the Harper (1883-1946)
RHYS PRICE, Isaac
Amgueddfa Cymru
The Blind Beggar
VOSPER, Sydney Curnow
Trwy ganiatâd Amgueddfa Cymru
Amgueddfa Cymru
Caneuon Ceiriog detholiad
Caneuon Ceiriog detholiad
MAYNARD, R.A.
BRAY, H.W.
© R.A. Maynard/Amgueddfa Cymru
Amgueddfa Cymru
Caneuon Ceiriog detholiad
Caneuon Ceiriog detholiad
MAYNARD, R.A.
BRAY, H.W.
© R.A. Maynard/Amgueddfa Cymru
Amgueddfa Cymru
01 Young Mine Victim at Stadium, Angola
VINK, John
© John Vink / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
Amgueddfa Cymru
Parting
Gwahanu
JOHN, Sir William Goscombe
© Amgueddfa Cymru
Amgueddfa Cymru
Blindly, Ivory Coast
TURINE, Gael
© DACS 2025/Amgueddfa Cymru
Amgueddfa Cymru
Woman with a dog
JOHN, Gwen
Trwy ganiatâd Amgueddfa Cymru
Amgueddfa Cymru
HUNGARY. BUDAPEST. Hungarian Revolution. Freedom Fighter. 1956.
Hungarian Revolution. Freedom Fighter. Budapest, Hungary
HURN, David
© David Hurn / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
Amgueddfa Cymru
The Handicapables Club. A club for people who have suffered from a stroke and now have water therapy ($15 a year fee) three days a week. Arizona USA
HURN, David
© David Hurn / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
Llyfrgell Genedlaethol Cymru
Blind man
Roberts, Will
© Roberts, Will/The National Library of Wales
Llyfrgell Genedlaethol Cymru
The blind man
Roberts, Will
© Roberts, Will/The National Library of Wales
Llyfrgell Genedlaethol Cymru
Blind man
Roberts, Will
© Roberts, Will/The National Library of Wales
Amgueddfa Cymru
HAITI. Port-au-Prince. November 2006. A mother and her two mentally disabled children live in the Cite Soleil district of Port-au-Prince.
A mother and her two mentally disabled children live in the Cite Soleil district of Port-au-Prince, Haiti
SAMAN, Moises
© Moises Saman / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
Amgueddfa Cymru
Elder with river blindness, Mali
Elder with river blindness, Mali
RICHARDS, Eugene
© Richards Eugene/Amgueddfa Cymru

  • Gweithiau Celf
  • Themâu
  • Projectau ac Arddangosfeydd
  • Erthyglau Cynfas
  • Dysgu

Y Wefan

  • Amdanom Ni
  • Mynediad
  • Cwestiynau cyffredin
  • Hawlfraint
  • Cwcis

CYSYLLTWCH Â Ni

  • Cysylltwch â ni
  • Instagram @celfarycyd
× ❮ ❯