Daw 'Y Gusan' o grŵp a ddyfeisiwyd ar gyfer 'Pyrth Ufern' gan Rodin, sy'n cynrychioli'r cariadon trist Paolo a Francesca yn 'Inferno' Dante. Ym 1887 comisiynodd gwladwriaeth Ffrainc fersiwn farmor anferth, a arddangoswyd am y tro cyntaf ym 1898. Cafodd y gyfres efydd y mae'r gwaith hwn yn perthyn iddi ei chastio gan Alexis Rudier, a ddaeth yn fwriwr haearn i Rodin ym 1902. Prynwyd y gwaith gan Gwendoline Davies ym 1912 a'i arddangos yn yr 'Arddangosfa Fenthyg' a drefnwyd gan Amgueddfa Genedlaethol Cymru ym 1913.