×

Image filter options
Mae’r wefan hon yn newydd a dal yn cael ei datblygu.
Archwilio Erthyglau Cynfas Dysgu
Amdanom Ni OGGGC Cysylltwch â ni
en
ARCHWILIO ERTHYGLAU CYNFAS DYSGU AMDANOM NI OGGGC CYSYLLTWCH Â NI
Nôl

The Blind Welsh Harper

PARRY, John Orlando

© Amgueddfa Cymru
×

Mae telynor dall tlawd yn eistedd ar fainc, ei delyn yn pwyso yn erbyn ei ysgwydd chwith, ci wrth ei ochr. Wedi'u gwasgaru o'i amgylch mae rhywfaint o eiddo: ffon gerdded, pâr o fenig, a dau fath o ebill i diwnio’r delyn. Mae poster wedi'i rolio dan y fainc yn awgrymu ei fod yn cystadlu, neu wedi bod yn cystadlu, mewn Eisteddfod. Mae telyn fechan wedi'i phinio i'w siaced. Roedd y rhain weithiau'n cael eu rhoi fel gwobrau yn yr Eisteddfod ar gyfer perfformiadau ar y delyn. Wrth ei ochr ar y fainc mae jwg cwrw o grochenwaith caled a elwir yn 'jwg hela' gan eu bod yn aml yn cael eu haddurno â golygfeydd hela gwledig. Mae’r jwg yn awgrymu dathliadau - er nad yw'r telynor yma yn edrych yn llawen iawn! Roedd telynau'n aml yn cael eu canu mewn tafarndai, yn yr awyr agored, ac mewn eisteddfodau fel cyfeiliant ar gyfer dawnsio, canu ac adrodd. Ond erbyn y 19eg ganrif, roedd y delyn deires yn llai poblogaidd, er i Arglwyddes Llanofer ac eraill geisio adfywio'r traddodiad.⁠ ⁠ Roedd rhai pobl yn beio anghydffurfwyr piwritanaidd am y dirywiad ym mhoblogrwydd y delyn, am iddynt lywio pobl i ffwrdd o bleserau synhwyraidd 'pechadurus' fel cerddoriaeth a dawnsio. Yn 1802, ysgrifennodd Edward Jones 'mae Cymru, a oedd yn un o wledydd hapusaf y byd gynt, ar ei ffordd i fod y diflasaf'. Canu'r delyn oedd un o'r ychydig opsiynau ar gael i bobl ddall adeg hynny. Tua 1823, sefydlwyd cymdeithas yn Aberhonddu i ddysgu bechgyn dall i ganu'r delyn deires. Roedd hyn yn ymgais i adfywio traddodiad y delyn deires, yn ogystal ag ymgais i roi modd i bobl ddall gynnal eu hunain. Ond tlawd a fu llawer o delynorion dall. Mae hyn yn bwydo mewn i gysylltiadau ystrydebol rhwng dallineb a thlodi, dirywiad cymdeithasol a cholled. O dan y llun, mae dyfyniad o Caniad y Gog i Feirionydd, alaw werin boblogaidd gan y bardd Lewis Morris (Llewelyn Ddu o Fôn). ⁠⁠ Ar waelod y dudalen mae'r geiriau 'Telyn Fwyn Cymru', wedi'u hysgrifennu yn yr wyddor farddol a ddyfeisiwyd gan Iolo Morganwg. Roedd yr artist John Orlando Parry hefyd yn gerddor, ac yn ddigrifwr poblogaidd. Wedi'i annog gan ei dad, John Parry (Bardd Alaw), roedd hefyd wedi dysgu i ganu'r delyn. Cyfrannodd y ddau ddyn lawer at fywyd diwylliannol Cymreig ac roeddent yn gefnogwyr brwd o'r Eisteddfod. Yn 1838, cyhoeddodd Bardd Alaw lyfr, The Welsh Harper. ⁠⁠Mae'n bosibl y bwriadwyd y braslun hwn fel llun ar gyfer y llyfr, er nad aeth y dyluniad i'r wasg.


Mae'r wefan hon yn tynnu ar ddata casgliadau hŷn. Rydyn ni'n cydnabod y gall peth o'r wybodaeth fod wedi dyddio neu'n gwahaniaethu, ac yn gweithio i ddiweddaru ein cofnodion. Os oes gennych gwestiwn neu sylw ar ddarn o gelf, cysylltwch â ni.

Manylion

Casgliadau

Amgueddfa Cymru

Rhif yr Eitem

NMW A 3406

Creu/Cynhyrchu

PARRY, John Orlando
Dyddiad:

Mesuriadau

Uchder (cm): 49.9
Lled (cm): 38.7
Uchder (in): 19
Lled (in): 15

Techneg

watercolour, ink with gum on paper laid on linen

Deunydd

watercolour
ink
gum
Paper
linen

Lleoliad

In store
Mwy

Tags

  • Anifeiliaid A Phlanhigion
  • Celf Gain
  • Celfyddydau Ac Adloniant
  • Cerddor
  • Ci
  • Darlun
  • Dyn
  • Gweithiau Ar Bapur
  • Hunaniaeth
  • Parry, John Orlando
  • Pobl
  • Pobl Ag Anabledd
  • Portread
  • Telyn

Rhannu

Nid yw sylwadau ar gael ar hyn o bryd. Ymddiheuriadau am yr anghyfleustra.

Mwy fel hyn

Rydyn ni’n gweithio ar ryddhau’r ddelwedd hon.
Tom Bryant the Harper (1883-1946)
RHYS PRICE, Isaac
John Parry Playing the Harp
John Parry playing the harp
PARRY, William
© Amgueddfa Cymru
John Parry Playing the Harp
John Parry playing the harp
PARRY, William
© Amgueddfa Cymru
Peasants Singing with Blind Harpest, John Smith
Peasants Singing with Blind Harpist, John Smith
IBBETSON, Julius Caesar
© Amgueddfa Cymru
The Blind Harpist, John Parry (1710?-1782)
Y Telynor Dall, John Parry (bu f.1782)
PARRY, William
© Amgueddfa Cymru
Caneuon Ceiriog detholiad
Caneuon Ceiriog detholiad
MAYNARD, R.A.
BRAY, H.W.
© R.A. Maynard/Amgueddfa Cymru
Man Playing the Piano
Man playing the piano
SUTHERLAND, Graham
© Ystâd Graham Sutherland/Amgueddfa Cymru
Man Playing the Piano
Man playing the piano
SUTHERLAND, Graham
© Ystâd Graham Sutherland/Amgueddfa Cymru
Rydyn ni’n gweithio ar ryddhau’r ddelwedd hon.
Igor Stravinsky at a rehearsal, Berlin, 1929
Felix H., Man
Rydyn ni’n gweithio ar ryddhau’r ddelwedd hon.
Wilhelm Furtwängler conducting at The Hague, 1932
SALOMON, Erich
Portrait of Mrs Poppa
Portrait of Mrs Poppa
GRUNSPAN, Clive
© Amgueddfa Cymru
The Blind Beggar
The Blind Beggar
VOSPER, Sydney Curnow
© Amgueddfa Cymru
Seated Woman Playing Violin
Seated woman playing violin
JOHN, Gwen
© Amgueddfa Cymru
Rehearsing songs for the Sunday mass. Maya Tecum, State of Campeche
Rehearsing songs for the Sunday mass. Maya Tecum, State of Campeche
VINK, John
© John Vink / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
Heffel
Heffel
SICKERT, Walter Richard
© Amgueddfa Cymru
The BEATLES in the Abbey Road Studios, where many of their most famous records were made, examining the script of the film 'A Hard Days Night'. London, England
The BEATLES in the Abbey Road Studios, where many of their most famous records were made, examining the script of the film 'A Hard Days Night'. London, England
HURN, David
© David Hurn / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
J is for Jazz-Man
J is for Jazz-man
JONES, David
© Ystâd David Jones. Cedwir Pob Hawl 2025/Bridgeman Images/Amgueddfa Cymru
Arturo Toscanini in his Home, Milan
Arturo Toscanini in his home, Milan
SEYMOUR, David (Chim)
© DACS 2025/Amgueddfa Cymru
USA. CALIFORNIA. Santa Monica, Venice Beach. Girl playing the harp on promenade. 1980.
Venice Beach. Girl playing the harp on promenade. Santa Monica. California, USA
HURN, David
© David Hurn / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
The Pianist (Alberto Portugheis)
The Pianist (Alberto Portugheis)
HOWARD-JONES, Ray
© Nicola Howard-Jones/Amgueddfa Cymru

CELF AR Y CYD

  • Archwilio
  • Erthyglau Cynfas
  • Dysgu

Y WEFAN

  • Amdanom Ni
  • Mynediad
  • OGGGC
  • Cwestiynau cyffredin
  • Hawlfraint
  • Cwcis

CYSYLLTWCH Â NI

  • Cysylltwch â ni
  • Instagram @celfarycyd
× ❮ ❯