×

Image filter options
Mae’r wefan hon yn newydd a dal yn cael ei datblygu.
Archwilio Erthyglau Cynfas Dysgu
Amdanom Ni OGGGC Cysylltwch â ni
en
ARCHWILIO ERTHYGLAU CYNFAS DYSGU AMDANOM NI OGGGC CYSYLLTWCH Â NI
Gwaith Celf Blaenorol Gwaith Celf Nesaf

The Blind Welsh Harper

PARRY, John Orlando

© Amgueddfa Cymru
×

Mae telynor dall tlawd yn eistedd ar fainc, ei delyn yn pwyso yn erbyn ei ysgwydd chwith, ci wrth ei ochr. Wedi'u gwasgaru o'i amgylch mae rhywfaint o eiddo: ffon gerdded, pâr o fenig, a dau fath o ebill i diwnio’r delyn. Mae poster wedi'i rolio dan y fainc yn awgrymu ei fod yn cystadlu, neu wedi bod yn cystadlu, mewn Eisteddfod. Mae telyn fechan wedi'i phinio i'w siaced. Roedd y rhain weithiau'n cael eu rhoi fel gwobrau yn yr Eisteddfod ar gyfer perfformiadau ar y delyn. Wrth ei ochr ar y fainc mae jwg cwrw o grochenwaith caled a elwir yn 'jwg hela' gan eu bod yn aml yn cael eu haddurno â golygfeydd hela gwledig. Mae’r jwg yn awgrymu dathliadau - er nad yw'r telynor yma yn edrych yn llawen iawn! Roedd telynau'n aml yn cael eu canu mewn tafarndai, yn yr awyr agored, ac mewn eisteddfodau fel cyfeiliant ar gyfer dawnsio, canu ac adrodd. Ond erbyn y 19eg ganrif, roedd y delyn deires yn llai poblogaidd, er i Arglwyddes Llanofer ac eraill geisio adfywio'r traddodiad.⁠ ⁠ Roedd rhai pobl yn beio anghydffurfwyr piwritanaidd am y dirywiad ym mhoblogrwydd y delyn, am iddynt lywio pobl i ffwrdd o bleserau synhwyraidd 'pechadurus' fel cerddoriaeth a dawnsio. Yn 1802, ysgrifennodd Edward Jones 'mae Cymru, a oedd yn un o wledydd hapusaf y byd gynt, ar ei ffordd i fod y diflasaf'. Canu'r delyn oedd un o'r ychydig opsiynau ar gael i bobl ddall adeg hynny. Tua 1823, sefydlwyd cymdeithas yn Aberhonddu i ddysgu bechgyn dall i ganu'r delyn deires. Roedd hyn yn ymgais i adfywio traddodiad y delyn deires, yn ogystal ag ymgais i roi modd i bobl ddall gynnal eu hunain. Ond tlawd a fu llawer o delynorion dall. Mae hyn yn bwydo mewn i gysylltiadau ystrydebol rhwng dallineb a thlodi, dirywiad cymdeithasol a cholled. O dan y llun, mae dyfyniad o Caniad y Gog i Feirionydd, alaw werin boblogaidd gan y bardd Lewis Morris (Llewelyn Ddu o Fôn). ⁠⁠ Ar waelod y dudalen mae'r geiriau 'Telyn Fwyn Cymru', wedi'u hysgrifennu yn yr wyddor farddol a ddyfeisiwyd gan Iolo Morganwg. Roedd yr artist John Orlando Parry hefyd yn gerddor, ac yn ddigrifwr poblogaidd. Wedi'i annog gan ei dad, John Parry (Bardd Alaw), roedd hefyd wedi dysgu i ganu'r delyn. Cyfrannodd y ddau ddyn lawer at fywyd diwylliannol Cymreig ac roeddent yn gefnogwyr brwd o'r Eisteddfod. Yn 1838, cyhoeddodd Bardd Alaw lyfr, The Welsh Harper. ⁠⁠Mae'n bosibl y bwriadwyd y braslun hwn fel llun ar gyfer y llyfr, er nad aeth y dyluniad i'r wasg.


Mae'r wefan hon yn tynnu ar ddata casgliadau hŷn. Rydyn ni'n cydnabod y gall peth o'r wybodaeth fod wedi dyddio neu'n gwahaniaethu, ac yn gweithio i ddiweddaru ein cofnodion. Os oes gennych gwestiwn neu sylw ar ddarn o gelf, cysylltwch â ni.

Manylion

Casgliadau

Amgueddfa Cymru

Rhif yr Eitem

NMW A 3406

Creu/Cynhyrchu

PARRY, John Orlando
Dyddiad:

Mesuriadau

Uchder (cm): 49.9
Lled (cm): 38.7
Uchder (in): 19
Lled (in): 15

Techneg

watercolour, ink with gum on paper laid on linen

Deunydd

watercolour
ink
gum
Paper
linen

Lleoliad

In store
Mwy

Tags

  • Anifeiliaid A Phlanhigion
  • Celf Gain
  • Celfyddydau Ac Adloniant
  • Cerddor
  • Ci
  • Darlun
  • Dyn
  • Gweithiau Ar Bapur
  • Hunaniaeth
  • Parry, John Orlando
  • Pobl
  • Pobl Ag Anabledd
  • Portread
  • Telyn

Rhannu

Nid yw sylwadau ar gael ar hyn o bryd. Ymddiheuriadau am yr anghyfleustra.

Mwy fel hyn

Glyn Pond
Glyn Pond
CONWAY, Charles / THOMAS, T.H.
© Amgueddfa Cymru
Landscape
Landscape
ROWLAND, J. Caradoc
© Amgueddfa Cymru
USA. ARIZONA. Saguaro cactus is a native of the Sonoran Desert, they can grow to over 20 meters tall. The flowers are comparatively rare to see. 1980.
Saguaro cactus is a native of the Sonoran Desert, they can grow to over 20 meters tall. The flowers are comparatively rare to see
HURN, David
© David Hurn / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
GB. ENGLAND. Herne Bay. Family on the beach at Herne Bay the working class holiday resort in the South East of England. 1963.
Family on the beach at Herne Bay, the working class holiday resort in the South East of England. Herne Bay, UK
HURN, David
© David Hurn / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
Reclining Form
Reclining Form
SUTHERLAND, Graham
© Ystâd Graham Sutherland/Amgueddfa Cymru
Path in a wood
Path in a wood
SUTHERLAND, Graham
© Ystâd Graham Sutherland/Amgueddfa Cymru
The Immaculate Mole and the Moon
The Immaculate Mole and the moon
SEE-PAYNTON, Colin
© Colin See-Paynton/Amgueddfa Cymru
Thistles in the old plough
Thistles in the old plough
HOWARD-JONES, Ray
© Nicola Howard-Jones/Amgueddfa Cymru
Two Studies for Painting
Two Studies for Painting
ZOBOLE, Ernest
© Manuel Zobole/Amgueddfa Cymru
Italian Figure Studies
Italian Figure Studies
LEWIS, John Frederick
© Amgueddfa Cymru
GB. WALES. Cardiff. Butetown (once called Tiger Bay). Golden patina on the mud flats before the Barrage construction. 1998.
Golden patina on the mud flats before the Barriage construction. Cardiff, Wales
HURN, David
© David Hurn / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
Landscape
Landscape
VARLEY, John (attributed to)
© Amgueddfa Cymru
Kyffin Williams (b.1918)
Kyffin Williams (b.1918)
SINCLAIR, Nicholas
© Nicholas Sinclair. Cedwir Pob Hawl. DACS 2025/Amgueddfa Cymru
GB. WALES. Cwm. Pigeon racers. 1998
Pigeon racers. Cwm, Wales
HURN, David
© David Hurn / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
GB. WALES. Criccieth. Open-air service on the beach prominade. 1986.
Open-air service on the beach promenade. Criccieth, Wales
HURN, David
© David Hurn / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
Treasures of the Tide, Petite Matelot
Treasures of the Tide, Petite matelot
HOWARD-JONES, Ray
© Nicola Howard-Jones/Amgueddfa Cymru
Augustus John
Augustus John
ROBERTS-JONES, Ivor
© DACS 2025/Amgueddfa Cymru
GB. WALES. Caerleon. Military spactacular. Caerleon Roman Ampitheatre. The Ermine Street Guard re-enactment society parade in the orignal ampitheatre. A young tourist attempts to kill his sister to get into the spirit of the occasion. 2009.
Military spectacular. Caerleon Roman Ampitheatre. The Ermine Street Guard re-enactment society parade in the original ampitheatre
HURN, David
© David Hurn / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
Rydyn ni’n gweithio ar ryddhau’r ddelwedd hon.
Figures in church
JOHN, Gwen
Rydyn ni’n gweithio ar ryddhau’r ddelwedd hon.
Figures in church
JOHN, Gwen

CELF AR Y CYD

  • Archwilio
  • Erthyglau Cynfas
  • Dysgu

Y WEFAN

  • Amdanom Ni
  • Mynediad
  • OGGGC
  • Cwestiynau cyffredin
  • Hawlfraint
  • Cwcis

CYSYLLTWCH Â NI

  • Cysylltwch â ni
  • Instagram @celfarycyd
× ❮ ❯