×

Image filter options
Mae’r wefan hon yn newydd a dal yn cael ei datblygu.
Archwilio Erthyglau Cynfas Dysgu
Amdanom Ni OGGGC Cysylltwch â ni
en
ARCHWILIO ERTHYGLAU CYNFAS DYSGU AMDANOM NI OGGGC CYSYLLTWCH Â NI
Gwaith Celf Blaenorol Gwaith Celf Nesaf

The Blind Welsh Harper

PARRY, John Orlando

© Amgueddfa Cymru
×

Mae telynor dall tlawd yn eistedd ar fainc, ei delyn yn pwyso yn erbyn ei ysgwydd chwith, ci wrth ei ochr. Wedi'u gwasgaru o'i amgylch mae rhywfaint o eiddo: ffon gerdded, pâr o fenig, a dau fath o ebill i diwnio’r delyn. Mae poster wedi'i rolio dan y fainc yn awgrymu ei fod yn cystadlu, neu wedi bod yn cystadlu, mewn Eisteddfod. Mae telyn fechan wedi'i phinio i'w siaced. Roedd y rhain weithiau'n cael eu rhoi fel gwobrau yn yr Eisteddfod ar gyfer perfformiadau ar y delyn. Wrth ei ochr ar y fainc mae jwg cwrw o grochenwaith caled a elwir yn 'jwg hela' gan eu bod yn aml yn cael eu haddurno â golygfeydd hela gwledig. Mae’r jwg yn awgrymu dathliadau - er nad yw'r telynor yma yn edrych yn llawen iawn! Roedd telynau'n aml yn cael eu canu mewn tafarndai, yn yr awyr agored, ac mewn eisteddfodau fel cyfeiliant ar gyfer dawnsio, canu ac adrodd. Ond erbyn y 19eg ganrif, roedd y delyn deires yn llai poblogaidd, er i Arglwyddes Llanofer ac eraill geisio adfywio'r traddodiad.⁠ ⁠ Roedd rhai pobl yn beio anghydffurfwyr piwritanaidd am y dirywiad ym mhoblogrwydd y delyn, am iddynt lywio pobl i ffwrdd o bleserau synhwyraidd 'pechadurus' fel cerddoriaeth a dawnsio. Yn 1802, ysgrifennodd Edward Jones 'mae Cymru, a oedd yn un o wledydd hapusaf y byd gynt, ar ei ffordd i fod y diflasaf'. Canu'r delyn oedd un o'r ychydig opsiynau ar gael i bobl ddall adeg hynny. Tua 1823, sefydlwyd cymdeithas yn Aberhonddu i ddysgu bechgyn dall i ganu'r delyn deires. Roedd hyn yn ymgais i adfywio traddodiad y delyn deires, yn ogystal ag ymgais i roi modd i bobl ddall gynnal eu hunain. Ond tlawd a fu llawer o delynorion dall. Mae hyn yn bwydo mewn i gysylltiadau ystrydebol rhwng dallineb a thlodi, dirywiad cymdeithasol a cholled. O dan y llun, mae dyfyniad o Caniad y Gog i Feirionydd, alaw werin boblogaidd gan y bardd Lewis Morris (Llewelyn Ddu o Fôn). ⁠⁠ Ar waelod y dudalen mae'r geiriau 'Telyn Fwyn Cymru', wedi'u hysgrifennu yn yr wyddor farddol a ddyfeisiwyd gan Iolo Morganwg. Roedd yr artist John Orlando Parry hefyd yn gerddor, ac yn ddigrifwr poblogaidd. Wedi'i annog gan ei dad, John Parry (Bardd Alaw), roedd hefyd wedi dysgu i ganu'r delyn. Cyfrannodd y ddau ddyn lawer at fywyd diwylliannol Cymreig ac roeddent yn gefnogwyr brwd o'r Eisteddfod. Yn 1838, cyhoeddodd Bardd Alaw lyfr, The Welsh Harper. ⁠⁠Mae'n bosibl y bwriadwyd y braslun hwn fel llun ar gyfer y llyfr, er nad aeth y dyluniad i'r wasg.


Mae'r wefan hon yn tynnu ar ddata casgliadau hŷn. Rydyn ni'n cydnabod y gall peth o'r wybodaeth fod wedi dyddio neu'n gwahaniaethu, ac yn gweithio i ddiweddaru ein cofnodion. Os oes gennych gwestiwn neu sylw ar ddarn o gelf, cysylltwch â ni.

Manylion

Casgliadau

Amgueddfa Cymru

Rhif yr Eitem

NMW A 3406

Creu/Cynhyrchu

PARRY, John Orlando
Dyddiad:

Mesuriadau

Uchder (cm): 49.9
Lled (cm): 38.7
Uchder (in): 19
Lled (in): 15

Techneg

watercolour, ink with gum on paper laid on linen

Deunydd

watercolour
ink
gum
Paper
linen

Lleoliad

In store
Mwy

Tags

  • Anifeiliaid A Phlanhigion
  • Celf Gain
  • Celfyddydau Ac Adloniant
  • Cerddor
  • Ci
  • Darlun
  • Dyn
  • Gweithiau Ar Bapur
  • Hunaniaeth
  • Parry, John Orlando
  • Pobl
  • Pobl Ag Anabledd
  • Portread
  • Telyn

Rhannu

Nid yw sylwadau ar gael ar hyn o bryd. Ymddiheuriadau am yr anghyfleustra.

Mwy fel hyn

Brendan Stuart Burns
Brendan Stuart Burns
MITCHELL, Bernard
©Bernard Mitchell/Amgueddfa Cymru
USA. CALIFORNIA. The road from route 48 to Parkfield runs directly on the San Andreas Fault. Along its very fertile route are massive Walnut groves. 1991.
The road from route 48 to Parkfield runs directly on the San Andreas Fault. California, USA
HURN, David
© David Hurn / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
Portrait of a Girl
Portrait of a Girl
HOWARD-JONES, Ray
© Nicola Howard-Jones/Amgueddfa Cymru
ITALY. Venice. Hand delivery of funeral flowers, youths crossing one of the many bridges in Venice. 1999.
Hand delivery of funeral flowers, youths crossing one of the many bridges in Venice. Italy
HURN, David
© David Hurn / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
View from Cadair Idris
View from Cadair Idris
VARLEY, Cornelius
© Amgueddfa Cymru
Summer Night
Summer Night
JOHN, Augustus
© Ystâd Augustus John. Cedwir Pob Hawl 2025/Bridgeman Images/Amgueddfa Cymru
Ferdinand
Ferdinand
HOWARD-JONES, Ray
© Nicola Howard-Jones/Amgueddfa Cymru
Cover for The Ambassador
Cover for The Ambassador
SUTHERLAND, Graham
© Ystâd Graham Sutherland/Amgueddfa Cymru
Rydyn ni’n gweithio ar ryddhau’r ddelwedd hon.
Falls of the Rhine, Schaffhausen
SHORT, Sir Frank
TURNER, Joseph Mallord William (after)
Manuel Colony, Tamaulipas, Mennonites. Mexico
Manuel Colony, Tamaulipas, Mennonites. Mexico
TOWELL, Larry
© DACS 2025/Amgueddfa Cymru
Versailles
Versailles
FULLEYLOVE, John
© Amgueddfa Cymru
The Forest I
The Forest I
SUTHERLAND, Graham
© Ystâd Graham Sutherland/Amgueddfa Cymru
A Window in Penrhyn Castle
A Window in Penrhyn Castle
WILLEMENT, T
© Amgueddfa Cymru
Tilbury Fort
Tilbury Fort
ROBERTS, David (attrib.)
© Amgueddfa Cymru
Rydyn ni’n gweithio ar ryddhau’r ddelwedd hon.
Urinal at Bar M
BAIN HOGG, BAIN-HOGG Jocelyn
Domenico & Rafael Colella. Photo shot: Mathry, 30th September 2002. DOMENICO COLELLA - Place and date of birth: Calabria, Italy 1950. Main occupation: Master Builder. First language: English. Other languages: Italian. Lived in Wales: Since 1955. RAFAEL COLELLA - Place and date of birth: Calabria, Italy 1953. Main occupation: Master builder. First language: English. other languages: Italian. Lived in Wales: Since 1955.
Domenico & Rafael Colella
HURN, David
© David Hurn / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
Four boys in a row, Rhondda, 1957
Pedwar bachgen mewn rhes, Rhondda, 1957
JONES GRIFFITHS, Philip
© Philip Jones Griffiths / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
North East View of Stonehenge
North East View of Stonehenge
KEATE, George
ROBERTS, H.
© Amgueddfa Cymru
South West View of Stonehenge
South West View of Stonehenge
KEATE, George
ROBERTS, H.
© Amgueddfa Cymru
Portrait of June
Portrait of June
PRENDERGAST, Peter
© Ystâd Peter Prendergast. Cedwir Pob Hawl. DACS 2025/Amgueddfa Cymru

CELF AR Y CYD

  • Archwilio
  • Erthyglau Cynfas
  • Dysgu

Y WEFAN

  • Amdanom Ni
  • Mynediad
  • OGGGC
  • Cwestiynau cyffredin
  • Hawlfraint
  • Cwcis

CYSYLLTWCH Â NI

  • Cysylltwch â ni
  • Instagram @celfarycyd
× ❮ ❯