×

Image filter options
Mae’r wefan hon yn newydd a dal yn cael ei datblygu.
Archwilio Erthyglau Cynfas Dysgu
Amdanom Ni OGGGC Cysylltwch â ni
en
ARCHWILIO ERTHYGLAU CYNFAS DYSGU AMDANOM NI OGGGC CYSYLLTWCH Â NI
Gwaith Celf Blaenorol Gwaith Celf Nesaf

The Blind Welsh Harper

PARRY, John Orlando

© Amgueddfa Cymru
×

Mae telynor dall tlawd yn eistedd ar fainc, ei delyn yn pwyso yn erbyn ei ysgwydd chwith, ci wrth ei ochr. Wedi'u gwasgaru o'i amgylch mae rhywfaint o eiddo: ffon gerdded, pâr o fenig, a dau fath o ebill i diwnio’r delyn. Mae poster wedi'i rolio dan y fainc yn awgrymu ei fod yn cystadlu, neu wedi bod yn cystadlu, mewn Eisteddfod. Mae telyn fechan wedi'i phinio i'w siaced. Roedd y rhain weithiau'n cael eu rhoi fel gwobrau yn yr Eisteddfod ar gyfer perfformiadau ar y delyn. Wrth ei ochr ar y fainc mae jwg cwrw o grochenwaith caled a elwir yn 'jwg hela' gan eu bod yn aml yn cael eu haddurno â golygfeydd hela gwledig. Mae’r jwg yn awgrymu dathliadau - er nad yw'r telynor yma yn edrych yn llawen iawn! Roedd telynau'n aml yn cael eu canu mewn tafarndai, yn yr awyr agored, ac mewn eisteddfodau fel cyfeiliant ar gyfer dawnsio, canu ac adrodd. Ond erbyn y 19eg ganrif, roedd y delyn deires yn llai poblogaidd, er i Arglwyddes Llanofer ac eraill geisio adfywio'r traddodiad.⁠ ⁠ Roedd rhai pobl yn beio anghydffurfwyr piwritanaidd am y dirywiad ym mhoblogrwydd y delyn, am iddynt lywio pobl i ffwrdd o bleserau synhwyraidd 'pechadurus' fel cerddoriaeth a dawnsio. Yn 1802, ysgrifennodd Edward Jones 'mae Cymru, a oedd yn un o wledydd hapusaf y byd gynt, ar ei ffordd i fod y diflasaf'. Canu'r delyn oedd un o'r ychydig opsiynau ar gael i bobl ddall adeg hynny. Tua 1823, sefydlwyd cymdeithas yn Aberhonddu i ddysgu bechgyn dall i ganu'r delyn deires. Roedd hyn yn ymgais i adfywio traddodiad y delyn deires, yn ogystal ag ymgais i roi modd i bobl ddall gynnal eu hunain. Ond tlawd a fu llawer o delynorion dall. Mae hyn yn bwydo mewn i gysylltiadau ystrydebol rhwng dallineb a thlodi, dirywiad cymdeithasol a cholled. O dan y llun, mae dyfyniad o Caniad y Gog i Feirionydd, alaw werin boblogaidd gan y bardd Lewis Morris (Llewelyn Ddu o Fôn). ⁠⁠ Ar waelod y dudalen mae'r geiriau 'Telyn Fwyn Cymru', wedi'u hysgrifennu yn yr wyddor farddol a ddyfeisiwyd gan Iolo Morganwg. Roedd yr artist John Orlando Parry hefyd yn gerddor, ac yn ddigrifwr poblogaidd. Wedi'i annog gan ei dad, John Parry (Bardd Alaw), roedd hefyd wedi dysgu i ganu'r delyn. Cyfrannodd y ddau ddyn lawer at fywyd diwylliannol Cymreig ac roeddent yn gefnogwyr brwd o'r Eisteddfod. Yn 1838, cyhoeddodd Bardd Alaw lyfr, The Welsh Harper. ⁠⁠Mae'n bosibl y bwriadwyd y braslun hwn fel llun ar gyfer y llyfr, er nad aeth y dyluniad i'r wasg.


Mae'r wefan hon yn tynnu ar ddata casgliadau hŷn. Rydyn ni'n cydnabod y gall peth o'r wybodaeth fod wedi dyddio neu'n gwahaniaethu, ac yn gweithio i ddiweddaru ein cofnodion. Os oes gennych gwestiwn neu sylw ar ddarn o gelf, cysylltwch â ni.

Manylion

Casgliadau

Amgueddfa Cymru

Rhif yr Eitem

NMW A 3406

Creu/Cynhyrchu

PARRY, John Orlando
Dyddiad:

Mesuriadau

Uchder (cm): 49.9
Lled (cm): 38.7
Uchder (in): 19
Lled (in): 15

Techneg

watercolour, ink with gum on paper laid on linen

Deunydd

watercolour
ink
gum
Paper
linen

Lleoliad

In store
Mwy

Tags

  • Anifeiliaid A Phlanhigion
  • Celf Gain
  • Celfyddydau Ac Adloniant
  • Cerddor
  • Ci
  • Darlun
  • Dyn
  • Gweithiau Ar Bapur
  • Hunaniaeth
  • Parry, John Orlando
  • Pobl
  • Pobl Ag Anabledd
  • Portread
  • Telyn

Rhannu

Nid yw sylwadau ar gael ar hyn o bryd. Ymddiheuriadau am yr anghyfleustra.

Mwy fel hyn

USA. NEW YORK. Street scene. A downtown dinner. 1962.
Street scene. A downtown dinner. New York, USA
HURN, David
© David Hurn / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
USA. NEW YORK. Wave in a cafe. Mother and child. 1962.
Wave in a cafe. Mother and child. New York USA
HURN, David
© David Hurn / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
American climbers on the East ridge of the Doldenhorn Birtschhorn in the left distance
American climbers on the East ridge of the Doldenhorn Birtschhorn in the left distance
WASHBURN, Bradford
© Bradford Washburn/Amgueddfa Cymru
Study for horned form with bird
Study for horned form with bird
SUTHERLAND, Graham
© Ystâd Graham Sutherland/Amgueddfa Cymru
View from Usk Castle
View from Usk Castle
GASTINEAU, Henry
© Amgueddfa Cymru
Drawings after the triple portrait by Batoni
Drawings after triple portrait by Batoni
ALLAN, David
© Amgueddfa Cymru
The Mawddach
WHAITE, Henry Clarence
Trwy ganiatâd Amgueddfa Cymru
Study
Study
JOHN, Augustus
© Ystâd Augustus John. Cedwir Pob Hawl 2025/Bridgeman Images/Amgueddfa Cymru
On the Mawddach
On the Mawddach
EDWARDS, Pryce Carter
© Amgueddfa Cymru
Diamond, age 8. As the police arrested his father, Diamond said ''I hate you for hitting my mother!'',
Diamond, 8 oed. Wrth i'r heddlu arestio ei dad, meddai Diamond "Dwi'n dy gasáu di am daro Mam!", Minneapolis
FERRATO, Donna
© Donna Ferrato/Amgueddfa Cymru
The Rivals from Llanddwyn
The Rivals from Llanddwyn
LLOYD, Frances
© Amgueddfa Cymru
GB. WALES. Tintern. Jubilee celebrations. 2012.
Jubilee celebrations. Tintern, Wales
HURN, David
© David Hurn / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru
Tailpiece I: Fish
Tailpiece I: Fish
JONES, David
© Ystâd David Jones. Cedwir Pob Hawl 2025/Bridgeman Images/Amgueddfa Cymru
Rydyn ni’n gweithio ar ryddhau’r ddelwedd hon.
Two women seated in church
JOHN, Gwen
Rydyn ni’n gweithio ar ryddhau’r ddelwedd hon.
Portrait of a woman
JOHN, Gwen
Rydyn ni’n gweithio ar ryddhau’r ddelwedd hon.
Woman standing in church
JOHN, Gwen
Back of - Woman Standing in Church
Woman standing in church
JOHN, Gwen
© Amgueddfa Cymru
Rydyn ni’n gweithio ar ryddhau’r ddelwedd hon.
Woman in church
JOHN, Gwen
Rydyn ni’n gweithio ar ryddhau’r ddelwedd hon.
Woman standing in church
JOHN, Gwen
Untitled
Untitled. From the series 'Georgia'
D'AGATA, Antoine
© Antoine D'Agata / Magnum Photos / Amgueddfa Cymru

CELF AR Y CYD

  • Archwilio
  • Erthyglau Cynfas
  • Dysgu

Y WEFAN

  • Amdanom Ni
  • Mynediad
  • OGGGC
  • Cwestiynau cyffredin
  • Hawlfraint
  • Cwcis

CYSYLLTWCH Â NI

  • Cysylltwch â ni
  • Instagram @celfarycyd
× ❮ ❯