Mae'r llong yn cynrychioli hanes a diwylliant yr Ymerodraeth Brydeinig. Mae'n bwrw cysgod tywyll dros y ffigyrau.
Roedd yr SS APAPA gyntaf yn teithio o Orllewin Affrica i Lerpwl pan gafodd ei suddo gan yr U-96 oddi ar Drwyn y Balog, Ynys Môn ar 28 Tachwedd 1917, gan golli 77 o deithwyr a chriw.
Ar yr ail long APAPA y teithiodd ein teulu ni i Orllewin Affrica ym 1966.
Ystyr yr enw Apapa yw braich, yn sgil porthladd Apapa yn Lagos. Roedd yn edrych fel braich yn ymestyn allan i'r môr.
Roedd fy nhad, o India’r Gorllewin, yn dysgu ym Mhrifysgol Ife yn Ibadan.
Y bobl yn y paentiadau yw fy mam a'i phum merch. Rwyf wedi ychwanegu bachgen bach yn lliwiau baner Cymru. Prynodd fy mam gasys bach i ni ac roedd wedi gwneud brechdanau banana ar gyfer pan oedden ni'n llwglyd. Mae gan y casys docynnau arnyn nhw sy'n dweud Cymru i Affrica.
Mae fy chwaer iau yn cario ei hoff Topo Gigio, tegan adnabyddus ar y pryd.
Dw i’n angerddol am frethyn clytwaith sy'n symbol o'r hunan yn ymsefydlu a chreu rhywbeth hardd gyda'r carpiau. Mae sgertiau'r ddau ffigwr mwy cyntaf yn seiliedig ar sgertiau clytwaith a wnaed yn yr Iseldiroedd yn ystod y rhyfel.
Mae trefniant y bobl yn cyferbynnu â llinell y llong ac yn datgelu sut nad ydyn nhw'n ffitio'n gyfforddus yn y diwylliant. Dim ond un diwylliant oedd yna, gan fod diwylliant Yoruba (Nigeria) eisoes wedi'i ddisodli gan Brydain.
Mae'r ffigyrau wedi'u gosod o flaen diwylliant na allant ei weld ac maent yn wynebu'r blaen yn ffurfiol, ganol y llwyfan.
Mae Isabel Adonis yn artist ac awdur hil gymysg ac yn ferch i'r artist a'r awdur Denis Williams a'r Gymraes, Catherine Alice Williams.
Mae Isabel wedi cynnal arddangosfeydd yn Amgueddfa Llandudno, Canolfan Ddiwylliant Conwy, Oriel Gelf Mostyn ac ar-lein yn The Weavers Factory, Uppermill.
Ysgrifennodd And: a Memoir of My Mother ac enillodd wobr Llyfr y Flwyddyn Cymru (adran ffeithiol) yn 2023.
