Sut all ffotograffio gweithiau celf ddatblygu drwy gyfathrebu
Ar daith ddiweddar i ogledd Cymru, cefais f’atgoffa o’r fraint y teimlais wrth ffotograffio gwaith cerameg Rhiannon Gwyn yn ôl yn 2022. Cefais y fraint o weithio gyda Rhiannon yn y stiwdio ffotograffio, i sicrhau ein bod ni’n cipio’r gwaith mewn ffordd ddilys, yn ôl y gofynion a oedd ganddi hi wrth i’r gwaith gael ei weld ar blatfform digidol.
Roedd y profiad o weithio gyda Rhiannon yn ddechrau ar ein siwrne o ffyrdd newydd o weithio a ffotograffio casgliadau. Fel arfer, mae darn o gelf neu wrthrych yn y casgliad yn cael ei ffotograffio ar gefndir niwtral, wedi’i oleuo’n hafal, a’r lliwiau wedi’u rheoli gyda meddalwedd penodol a chyfansoddiad safonol. Mae’r arddull safonol wrth ffotograffio casgliadau yn cynnig gymaint o fuddion: mae’n ein galluogi i gipio mewn niferoedd mawr, yn dod ag ymwybyddiaeth i’n casgliadau, ac yn creu lluniau ansawdd uchel ar gyfer ein timoedd cadwraeth fel bod modd cyfeirio atynt mewn blynyddoedd eto, i enwi ond rhai.
Yn 2023, fe ddechreuon ni drafod y syniad o greu nid yn unig record o wrthrych, ond dathlu ei unigrywiaeth, a defnyddio’r camera fel arf i dynnu ar fanylion penodol a straeon o fewn y gwaith. Mae’r math yma o ffotograffio, wrth gymharu â ffotograffiaeth ddogfennol, yn dipyn arafach gan ei fod mor fwriadol ac mae angen dealltwriaeth ddofn o’r gwaith a’r artist. Mae hyn yn cynnig rhagor o amser i’r ffotograffydd ymateb i’r gwaith a’i eiliw niferus, nid ei ffotograffio yn yr un ffordd ag y mae pob gwrthrych arall wedi’i ffotograffio.
Rhoi pwyslais ar y gweadau a'r lliwiau
Wrth ffotograffio Y Nefoedd yn Toddi i’r Tir, roedd Rhiannon yn awyddus i roi pwyslais ar y gweadau a'r lliwiau yn ei gwaith. Roedd hi hefyd am ffotograffio o ongl is a cheisio cyfathrebu maint a siâp y darn drwy’r lluniau digidol, yn hytrach na chreu ffotograff fyddai’n edrych lawr ar y gwaith, fyddai ddim yn llwyddo i gyfleu ei raddfa yn dda iawn. Fe wnaethon ni drafod y manylion hyn ac ymateb drwy newid y golau, y cefndir, ac ongl y camera.
Bellach, rydyn ni wedi symud ymlaen gyda’r math yma o ffotograffio, ac ers i mi ymweld â’r gogledd a gweld tirwedd leol Rhiannon, mae gen i gymaint o syniadau ynghylch sut y byddai modd ffotograffio’r gwaith yma mewn ffordd olygyddol yn y dyfodol. Gwyliwch y gofod!
HAENAU
Os ydych chi’n hoff o waith Rhiannon, mae ei harddangosfa HAENAU ymlaen yn Amgueddfa Lechi Cymru yn Llanberis tan 1 Tachwedd 2024. Os oes cyfle gennych, byddwn i wir yn eich annog i fynychu. Mae’r gweithiau mor hardd, a’r lliwiau wedi’u pwysleisio drwy’r arddangosfa hefyd.
Mae Rhian Israel yn Ffotograffydd Treftadaeth Ddiwylliannol ar gyfer CELF yr oriel gelf gyfoes genedlaethol i Gymru ac mae wedi'i lleoli yn Amgueddfa Cymru. Mae hi'n angerddol am wneud celf yn hygyrch i bawb ac am greu delweddau deniadol, i adrodd straeon o fewn ein Casgliadau Cenedlaethol.